تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک چطور انجام می‌شود؟

هر راننده‌ای که روزانه زمان زیادی را در ترافیک کلافه‌کننده شهری مثل تهران سپری می‌کند، حتما درباره تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک فکر کرده است. واقعیت این است که راحتی رانندگی با خودروهای اتومات به‌خصوص در ترافیک، موضوعی نیست که بتوان خیلی راحت از کنارش عبور کرد. شاید از نظر خیلی از افراد، هزینه نسبتا بالای تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک، ارزش رانندگی راحت‌تر را داشته باشد؛ اما قبل از هر تصمیمی باید به یک سوال مهم پاسخ دهید. آیا تبدیل گیربکس معمولی به اتومات، مشکلات فنی برای خودرو ایجاد نمی‌کند؟ در ادامه قصد داریم به این سوال مهم پاسخ دهیم.

گیربکس‌های اتوماتیک مورد استفاده در ایران

فرض کنید قصد تبدیل گیربکس دستی به اتومات 206 را دارید. همان‌طور که می‌دانید مدل‌های کارخانه‌ای اتومات پژو 206 نیز در ایران تولید می‌شود. عده‌ای تصور می‌کنند که برای اتوماتیک شدن پژو 206 دستی، دقیقا همان گیربکس اتوماتیک کارخانه‌ای را جایگزین جعبه دنده معمولی می‌کنند. این تصور کاملا اشتباه است. اجازه دهید خیال شما را راحت کنیم. اصلا در ایران چیزی به نام گیربکس اتوماتیک نو نداریم.

وقت برای تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک به تعمیرگاه مراجعه می‌کنید، از گیربکس‌های اتوماتیک ZF مدل 2002 استفاده می‌کنند. داستان از چه قرار است؟ کارخانه ZF یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین تولیدکنندگان گیربکس در سطح دنیاست. در سال 1376 برای نخستین بار از گیربکس‌های اتوماتیک این کارخانه روی پژو 405 در ایران استفاده شد. این گیربکس‌ها مشکلات زیادی از جمله افزایش استهلاک، مصرف سوخت، کاهش شتاب و… را برای خودروها ایجاد می‌کردند. به همین دلیل استفاده از آن‌ها در خارج از ایران خیلی زود متوقف شد.

تعدادی از این گیربکس‌ها از سال‌ها پیش در ایران موجود هستند. همه این گیربکس‌های اتوماتیک ZF، استوک یا دست دوم هستند. در واقع برای تبدیل گیربکس دنده‌ای به اتومات، این جعبه دنده روی خودروی شما قرار می‌گیرد. بنابراین خبری از گیربکس‌های کارخانه‌ای باکیفیت برای جایگزینی با جعبه دنده‌های معمولی نیست. طبیعتا نمی‌توان انتظار عملکرد گیربکس اتوماتیک فابریک را از این جعبه دنده داشت.

نحوه تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک

تبدیل گیربکس معمولی به اتومات چیزی در حدود 2 تا 3 روز در تعمیرگاه به‌طول می‌انجامد. برای این منظور ابتدا سیستم گیربکس دستی از پیشرانه خودرو خارج می‌شود. سپس جعبه دنده ZF آلمان جایگزین آن می‌شود. دسته دنده مخصوص خودروهای اتوماتیک نیز جایگزین دسته دنده معمولی می‌شود. پس از تعویض پشت آمپر، نوبت به سیم کشی گیربکس اتوماتیک می‌رسد.

تکنولوژی گیربکس ZF قدیمی است. بنابراین خبری از کامپیوتر گیربکس روی این قطعه نیست. ضمن اینکه ساعت و شیر برقی نیز در آن وجود ندارد. به همین دلیل نمی‌توان جلوی تقه زدن ماشین حین حرکت با این خودرو را گرفت. در نتیجه با پشت سرگذاشتن مراحل فوق، کار تبدیل جعبه دنده به پایان می‌رسد.

تبدیل گیربکس معمولی به اتوماتیک در کدام خودروها امکان‌پذیر است؟

امکان تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک در همه خودروها وجود ندارد. نباید تصور کنید چون مدل اتوماتیک خودرویی مانند کوییک در بازار وجود دارد، می‌توانید جعبه دنده ماشین معمولی خود را نیز تعویض کنید. تعمیرکاران حرفه‌ای تنها برای مدل‌های خاصی از خودروهای سواری کار تبدیل گیربکس را انجام می‌دهند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• پژو پرشیا
• زانتیا
• سمند با موتور معمولی
• دنا
• پژو 405
• پژو 206

معایب تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک

فرض کنید قصد تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک دنا را دارید. از طرفی قیمت دنا پلاس اتوماتیک آنقدر در بازار بالا رفته است که امکان خرید آن را ندارید. از طرفی دیگر رانندگی راحت‌تر با جعبه دنده اتوماتیک، شما را وسوسه می‌کند که دست به چنین کاری بزنید. این روزها تقریبا در هر تعمیرگاهی تبلیغ تبدیل گیربکس دنده‌ای به اتومات مشاهده می‌شود. اولا پیشنهاد می‌کنیم که به هرکسی برای این منظور اعتماد نکنید. حتما این کار تخصصی را در مراکز معتبر و زیر نظر تعمیرکاران حرفه‌ای انجام دهید.

البته خیلی از تعمیرکاران درباره معایب تبدیل گیربکس معمولی به اتومات، توضیحات شفاف و روشنی به شما ارائه نمی‌کنند. به‌هر ترتیب با اعمال این تغییر، سیستم فنی خودروی خود را دستکاری خواهید کرد. قطعات مختلف هر خودرو مطابق با استاندارد خاصی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. با ایجاد تبدیل گیربکس خودرو از دستی به اتوماتیک، نظم حاکم در عملکرد قطعات ماشین مختل می‌شود. شاید در روزهای ابتدایی هیچ مشکلی را مشاهده نکنید؛ اما به‌مرور زمان مشکلات یک‌به‌یک از راه می‌رسند. از جمله مهم‌ترین مشکلات در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افت توان و شتاب‌گیری خودرو
• تقه زدن ماشین حین حرکت
• افزایش بیش از حد دمای موتور
• به‌گوش رسیدن صداهای غیرعادی حین حرکت
• جا نرفتن یا دیر جا رفتن دنده هنگام تعویض
• افزایش مصرف سوخت خودرو (حدود 2 لیتر در 100 کیلومتر)

تکنولوژی قدیمی گیربکس ZF نیز در بروز مشکلات فوق کاملا موثر است. همه این موارد باعث می‌شوند که استهلاک خودروی شما افزایش پیدا کند. در نتیجه هزینه‌های تعمیر و نگهداری ماشین بالا می‌رود. دردسرهای مراجعه به تعمیرگاه نیز باعث می‌شود که مزه شیرین رانندگی راحت‌تر با گیربکس اتوماتیک را نیز از یاد ببرید.

هزینه تبدیل گیربکس دنده‌ای به اتومات

هزینه تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک پرشیا با سمند یا سایر خودروها خیلی تفاوت ندارد. به این دلیل که روی تمام این خودروها از یک نوع جعبه دنده یعنی گیربکس ZF آلمان استفاده می‌شود. مقدار دقیق هزینه با توجه به نوع تجهیزات و دستمزد تعمیرکار تعیین می‌شود. معمولا اگر اجازه دهید که تعمیرکار قطعات گیربکس دستی خودرو را بردارد، تا حدود 20 درصد هزینه کمتری را از شما دریافت می‌کند.

بعضی از افراد تصور می‌کنند که برای تبدیل گیربکس دنده‌ای به اتومات نیاز به مجوز راهنمایی و رانندگی وجود دارد. دریافت مجوز از پلیس تنها زمانی اجباری است که نیاز به تغییر اطلاعات مندرج در سند مالکیت خودرو وجود داشته باشد. این در حالی است که نیازی به تغییر سند برای تعویض گیربکس نیست. بنابراین می‌توانید آزادانه گیربکس خودرو را از دستی به اتومات یا برعکس تبدیل کنید.

کلام پایانی

در این مطلب نحوه تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک را بررسی کردیم. واقعیت این است بالا رفتن قیمت خودرو در این سال‌ها باعث شده تا خیلی از افراد توان خرید ماشین‌های اتوماتیک را نداشته باشند. در نتیجه تقاضا برای تعویض گیربکس معمولی به اتومات در کشور بالا رفته است. تعمیرکاران حرفه‌ای انجام چنین کاری را جز در موارد ضروری توصیه نمی‌کنند. نظر شما در این زمینه چیست؟ با توجه به مزایا و معایب که ذکر کردیم، تبدیل گیربکس دنده‌ای به اتومات ارزشش را دارد؟ نظرات و تجربیات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.