چهار شاخ فرمان چیست و علائم خرابی آن کدام است؟

یکی از بخش‌های اصلی سیستم فرمان خودرو چهار شاخ فرمان است که در این مقاله آموزشی مجله آموزشی کاروپارت می‌خواهیم آن را معرفی کرده و به بررسی علائم خرابی آن بپردازیم.

پیش از آنکه به بررسی چهار شاخ فرمان و علائم خرابی آن بپردازیم بهتر است کمی درباره سیستم فرمان خودرو و بخش‌های مختلف آن صحبت کنیم. واضح است که فرمان و متعلقات آن جزو مهم‌ترین بخش‌های خودرو به شمار می‌روند و نقشی مستقیم در هدایت، هندلینگ و ایمنی خودرو دارند. زمانی که شما فرمان را می‌چرخانید خودرو دستور شما را اجرا می‌کند اما سیستم فرمان خودرو چگونه این کار را انجام می‌دهد؟ گروهی از قطعات برای این کار وجود دارند که چنین وظیفه‌ای را انجام می‌دهند. نقش اصلی سیستم فرمان تبدیل نیروی چرخشی فرمان به حرکت خطی است تا به این ترتیب چرخ‌ها در مسیر موردنظر بچرخند.

در اکثر خودروها، وانت پیکاپ های کوچک و شاسی بلندها از سیستم فرمان مشهور راک اند پینیون استفاده می‌شود. این سیستم حرکت چرخشی غربیلک فرمان را به حرکت خطی که باعث چرخش چرخ‌ها می‌شود تبدیل می‌کند. سیستم موردبحث شامل پینیون فرمان است که دندانه‌ها را روی میله یا راک قفل می‌کند. این سیستم همچنین چرخش زیاد فرمان را کاهش داده و دقت چرخش چرخ‌ها را بالا می‌برد تا حس کارکرد مستقیم و خوب فرمان را القا کند.

سیستم فرمان خودرو از بخش‌های مختلفی شامل غربیلک فرمان، میل فرمان، ستون فرمان، جعبه‌فرمان، چهار شاخ فرمان، سگ دست، شغال دست و… تشکیل می‌شود. سیستم فرمان انواع مختلفی دارد که ذکر آن‌ها از حوصله این مطلب خارج خواهد بود هرچند باید گفت با پیشرفت تکنولوژی در این زمینه شاهد تولید فرمان‌های هیدرولیک، برقی و اخیراً سیستم فرمان با سیم بوده‌ایم.

چهار شاخ فرمان چیست؟

یکی از بخش‌های مهم سیستم فرمان خودرو ستون یا تلسکوپی آن است که وظیفه آن اتصال غربیلک فرمان به جعبه‌فرمان خواهد بود. زمانی که راننده فرمان خودرو را بچرخاند نیروی او به جعبه‌فرمان منتقل می‌شود. البته باید دانست تنها ستون فرمان این کار را انجام نمی‌دهد بلکه قطعات دیگر از جمله چهار شاخ فرمان نیز در این کار دخیل هستند. چهار شاخ فرمان بین ستون و جعبه‌فرمان قرار دارد و با گذشت زمان می‌تواند مستهلک و خراب شود. چهار شاخص فرمان دستورات راننده به جعبه‌فرمان منتقل می‌کند تا در نهایت چرخ‌ها در مسیر موردنظر حرکت کرده و بچرخند. در واقع این قطعه ارتباط بین راننده و چرخ‌ها را برقرار می‌کند. وجود چهار شاخ فرمان برای بهبود عملکرد این سیستم و دقت بالای آن ضروری خواهد بود.

علائم خرابی چهار شاخ فرمان

چهار شاخ فرمان جزو قطعاتی است که احتمال خرابی آن پایین است اما درصورتی‌که مستهلک شده و کارکرد درستی نداشته باشد علائم خرابی را در سیستم فرمان نشان خواهد داد. البته باید دقت کنید که برخی از علائم خرابی چهار شاخ فرمان با قطعات دیگر مشابه است و بنابراین باید جهت رفع مشکل به یک مکانیک خبره مراجعه نمایید.

از جمله علائم خرابی قطعه موردبحث می‌توان به شل بودن غربیلک و اصطلاحاً لقی غیرعادی آن اشاره کرد. البته دقت داشته باشید که شل بودن غیرعادی فرمان می‌تواند از مشکلات جلوبندی و سیستم فرمان نیز نشات بگیرد اما اگر با بررسی این بخش‌ها مشکلی پیدا نشد پس احتمالاً خرابی چهار شاخ فرمان باعث بروز آن شده است. یکی دیگر از عوارض خرابی این بخش عدم چرخش چرخ‌ها با چرخاندن فرمان است که معمولاً پس از تصادفات رخ می‌دهد. علامت بعدی ایجاد سر و صدا در فرمان هنگام چرخش است هرچند برخی قطعات دیگر سیستم فرمان نیز می‌توانند چنین صداهایی را ایجاد کنند. نهایتاً باید به خلاصی بیش از حد فرمان اشاره کنیم. همان‌طور که می‌دانید فرمان خودرو به‌طور طبیعی دارای اندکی خلاصی جهت سهولت در رانندگی است اما زمانی که چهار شاخ فرمان خراب شده باشد فرمان خلاصی زیادی داشته و راننده دائماً مجبور به تصحیح مسیر رانندگی خواهد شد. با توجه به اینکه سیستم فرمان اهمیت زیادی در ایمنی خودرو دارد بنابراین با مشاهده هریک از علائم یاد شده باید سریعاً نسبت به رفع مشکل اقدام نمایید.